Śpiączka alkoholowa – przyczyny, objawy i zagrożenia

Alkohol jest najczęściej spożywaną substancją psychoaktywną na świecie. Choć w wielu kulturach uznaje się go za element towarzyskich spotkań, w nadmiarze staje się niebezpieczny – zarówno dla zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Jednym z najbardziej dramatycznych skutków jego nadużycia jest śpiączka alkoholowa. To stan zagrożenia życia, który wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Czym dokładnie jest śpiączka alkoholowa, jakie są jej objawy, przyczyny i – co najważniejsze – jak jej zapobiegać?

Czym jest śpiączka alkoholowa?

Śpiączka alkoholowa to stan głębokiego zaburzenia świadomości, spowodowany toksycznym działaniem wysokiego stężenia alkoholu etylowego we krwi. Dochodzi do niej wtedy, gdy organizm nie jest już w stanie poradzić sobie z nadmiarem alkoholu, a jego działanie hamuje podstawowe funkcje życiowe: układ oddechowy, krążenie czy pracę mózgu.

Osoba w śpiączce alkoholowej może stracić przytomność, nie reagować na bodźce, mieć spłycony oddech lub całkowity jego zanik i obniżoną temperaturę ciała. Stan ten wymaga natychmiastowego wezwania pogotowia – opóźnienie pomocy może prowadzić do trwałych uszkodzeń mózgu, a nawet śmierci. W sytuacjach kryzysowych warto wiedzieć, czym jest zatrucie alkoholowe i pierwsza pomoc przy zatruciu alkoholem.

Przyczyny śpiączki alkoholowej

Najczęstszą przyczyną śpiączki alkoholowej jest spożycie zbyt dużej ilości alkoholu w krótkim czasie – najczęściej powyżej możliwości metabolicznych organizmu. Czynnikami ryzyka są:

• szybkie tempo picia, zwłaszcza na czczo,
• mieszanie różnych rodzajów alkoholu,
• brak tolerancji organizmu, np. u osób młodych lub pijących rzadko,
• spożycie alkoholu z lekami lub narkotykami, które mogą nasilać jego działanie na ośrodkowy układ nerwowy,
• zatrucie metanolem – choć rzadkie, może prowadzić do stanu podobnego do śpiączki etanolowej, ale z jeszcze groźniejszymi skutkami (np. ślepotą).

Organizm przeciętnie metabolizuje 10-15 ml czystego alkoholu na godzinę. Gdy ta ilość zostaje wielokrotnie przekroczona, wątroba nie nadąża z jego rozkładem, a alkohol gromadzi się we krwi i zatruwa układ nerwowy.

Skutki śpiączki alkoholowej i metody zapobiegania

Skutki śpiączki alkoholowej mogą być bardzo poważne – nawet jeśli osoba przeżyje, istnieje ryzyko trwałych uszkodzeń mózgu wskutek niedotlenienia, zaburzeń pamięci, problemów z koncentracją czy koordynacją. Może dojść także do zapalenia płuc z zachłyśnięcia, ostrej niewydolności wątroby lub nerek, a w skrajnych przypadkach – śmierci.

Jak zapobiegać?

• Jedz przed i w trakcie picia alkoholu – pokarm spowalnia wchłanianie alkoholu.
• Pij powoli i kontroluj ilość – zachowaj umiar i nie próbuj dotrzymać kroku innym.
• Nie mieszaj alkoholu z lekami, energetykami czy narkotykami – to może spotęgować działanie toksyczne.
• Zwracaj uwagę na sygnały ostrzegawcze – bełkotliwa mowa, brak kontaktu, wymioty u nieprzytomnej osoby.
• Nie wahaj się wezwać pomocy.

Warto również edukować młodzież i osoby pijące ryzykownie o zagrożeniach wynikających z nadmiernego spożycia alkoholu. Regularne picie, nawet „umiarkowane”, może prowadzić do rozwoju tolerancji i uzależnienia, które znacznie zwiększają ryzyko zatruć i powikłań.

Nie warto ryzykować życia dla chwilowego "odprężenia". Warto natomiast dbać o siebie, reagować, gdy ktoś obok przesadza z alkoholem, i – jeśli samemu trudno jest postawić granice – szukać wsparcia. Wszywka alkoholowa może być jednym z narzędzi, które pomagają odzyskać kontrolę i uniknąć tragicznych konsekwencji nadużywania alkoholu.